Maciek, czyli Czarny, i Paweł, zwany Kisielem, chodzą do gimanzjum. Prowadzą całkiem normalne życie, toczące się między domem, szkołą i podwórkiem. Ale do czasu. Któregoś dnia koleżanka z klasy namawia ich na stworzenie tajnej grupy detektywistycznej "Herkules". Chłopcy nie domyślają się, że w krótce z tropicieli skradzionych w szkole baterii staną się prawidziwymi dektywami ścigającymi przestępców po całej Polsce. A grozić im będzie znacznie więcej niż pała w dzienniku...

Zbliża się lato, tajna grupa detektywistyczna "Herkules" spędza leniwe popołudnia przeważnie kopiąc piłkę na pobliskim podwórku. Wieje nudą! Wszystko zmienia wyprawa pod czujnym okiem historyka Barszczykowskiego. Nauczyciel prowadzi dzieci do ruin, gdzie czeka na nie prawdziwa zagadka z przeszłości. Zdani tylko na siebie (opiekun łamie nogę), przyjaciele muszą połączyć elementy układanki: list od dawnego kompana Barszcza, kosmiczne wskazówki i łacińskie napisy na murach kościoła. Sprawa przestaje być niewinną zabawą, gdy trop wiedzie do starej wieży na wyspie, stawką okazują się wielkie pieniądze, a za młodymi detektywami podąża jak cień ubrany na czarno osobnik o podejrzanych zamiarach...

Grupa detektywistyczna "Herkules" niespodziewanie musi przystąpić do akcji na szkolnej wycieczce. W Suchej Beskidzkiej historyk Barszczykowski i miejscowy przewodnik o przezwisku Piasek przygotowali dla klasy sporo atrakcji: wyprawę górską, nocleg w renesansowym zamku i eksperymenty z niezwykłym komputerem. Wycieczkę zakłóca jednak pewne szokujące zdarzenie. Aby odkryć jego przyczynę, przyjaciele zastanawiają się, co łączy złamany długopis, citroena koloru jajecznicy, chustkę do nosa i nagłe zniknięcie Barszcza. Na właściwy trop naprowadzają ich tajemnicze dziewiętnastowieczne dokumenty...